Kruibeke
KRUIBEKE
RUPELMONDE
BAZEL
Kruibeke, met als deelgemeente Bazel, Kruibeke en Rupelmonde, is gelegen in de provincie
Oost Vlaanderen, in het landelijke Land van Waas, aan de oever van de Schelde en dicht bij
de steden Antwerpen en Sint Niklaas.
Rupelmonde het kleinste van de drie deelgemeenten heeft een rijk verleden,
het is één van de oudste plaatsen van Vlaanderen, gebouwd tegenover de
samenvloeiing van Schelde en Rupel.
De meest beroemde
inwoner van Rupelmonde is zonder twijfel Geerard de
Cremer, beter
bekend als “Mercator” alhier geboren op 5 maart 1512, hij
was cartograaf,
instrumentenbouwer en filosoof. Hij kreeg
dan ook in 1871 een
standbeeld op het marktplein, naast de
barokke O.L.Vrouwkerk uit 1758.
Rupelmonde heeft een oude arbeiderswijk bewaard, genaamd het Schelleke,
destijds een bloeiend handelscentrum. Industriëlen, schippers en vissers woonden hier
samen, een
wandeling doorheen deze wijk breng ons bij de 16e eeuwse
watermolen,
de molen maalt met het getijde van de Schelde en dateert van
1517, in de
18e eeuw werd de molen eigendom van de
familie Vilain
XIIII, kasteelheren van Bazel die ook graven van
Rupelmonde waren. Heden is hij prachtig gerestaureerd en eigendom van de
gemeente Kruibeke
Zeventien torens flankeerden in de dertiende eeuw het kasteel van
Rupelmonde, dat als oninneembaar gold. Er is van het gehele complex slechts
één toren overgebleven en de historische herinneringen die deze opwekt zijn
niet allemaal even prettig. Het kasteel diende immers niet
alleen als bewaarplaats van de landskeuren, maar ook als staatsgevangenis,
waar heel wat vooraanstaanden in de kerkers hebben gezucht, ook Geraard
Mercator, verdacht van hervormingsgezindheid, zat er in 1544 gevangen.
Rupelmonde is ook een zonnewijzersdorp. In 1994, naar aanleiding van de vierhonderdste
verjaardag van het overlijden van Mercator, werd het dorp bezaaid met 23 zonnewijzers.
Langs de Schelde, op het grondgebied van Rupelmonde, Bazel en Kruibeke ligt het
natuurgebied van de
Scheldepolders. Het landschap
van deze polder is zeer
gevarieerd in structuur en in
begroeiing, er is een
afwisseling van kreken, grachten,
dijken, bossen en weiden.
Tot de tweede wereldoorlog deden grote delen van de polders dienst voor het telen van
wissen, een wilgensoort die gebruikt werd om manden te vlechten. Nu komen vooral de
landbouw en de recreatie aan bod.
Via de polder zijn we in Bazel aangekomen, de pittoreske dorpskern weerspiegelt het landelijk
karakter van deze gemeente. Op het plein rond de kerk bevinden zich een aantal
merkwaardige gebouwen.
De Sint Pieterskerk is een gotische
kruiskerk met vieringtoren en dateert uit
de 14e eeuw, en is door de eeuwen
heen verschillende keren verbouwd.
Het gebouw De Eenhoorn was de zetel van de vierschaar en gedurende lange
tijd vergaderlokaal voor het hoofdcollege van het Land van Waas. De ankers in
de zijgevel vormen de data 1562 en 1590. Tegen de zijgevel
van de Eenhoorn staat een arduinen zuil, mogelijk was dit een
schandpaal die later werd omgebouwd tot pomp.
Evenals alle oude kastelen verhaalt ook het kasteel Wissekerke zijn eigen geschiedenis.
Reeds in de zevende eeuw stond op de plaats van het huidige kasteel een waterburcht met de
naam “heerlijkheid Barsele” (oorspronkelijke naam van Bazel) pas
in de 13e
eeuw zal ze worden omgedoopt tot “heerlijkheid Wissekerke”. In
1811 kreeg
het kasteel zijn huidige vorm.
Door de vele verbouwingen en restauraties heeft het kasteel veel verloren van zijn
oorspronkelijk aspect, dat gekenmerkt was door eenvoud en stevigheid. Het is niettemin nog
steeds een treffend voorbeeld van de middeleeuwse gotiek en een sprekende getuige van de
wisselvallige geschiedenis van het
graafschap Vlaanderen.
Tot het in 1989 eigendom werd van
de gemeente Kruibeke,
was het kasteel vanaf 1779 eigendom
van het oude adellijke
geslacht Vilain XIIII.
De derde deelgemeente tenslotte is Kruibeke die haar naam aan de fusiegemeente
gegeven heeft. Tot de dorpskern behoren behalve de O.L.Vrouwkerk, een paar
mooie oude herenhuizen, waaronder het gemeentehuis en De Valck,
beiden eigendom van het gemeentebestuur.
Buiten het centrum staat het kasteel
“Altena”. Het huidige kasteel werd gebouwd
in 1594. Van 1946 tot 2000 heeft het
dienst gedaan als rustoord, nu is er een
studie en vormingscentrum gevestigd.
Kruibeke is nog steeds rijk aan fraaie boerenhoeven, het zijn getuigen van de uitgebreide
agrarische activiteiten der voorbije eeuwen, de hoofdbezigheid van onze voorouders. Een
fietstocht van 21km laat u kennis maken met talloze van deze “landelijke monumenten”.
Ik hoop dat uw bezoek aan “Mijn Dorp” een aangename kennismaking was.
Alvorens te eindigen laat ik u nog meegenieten van een paar mooie foto’s uit de “heel” oude
doos.
Tramstatie Rupelmonde
Veer Kruibeke
Melkerij Bazel
Markt Kruibeke
Kasteelstraat Rupelmonde
Bazelstraat Rupelmonde
Kemphoek Bazel
Kruibekestraat Bazel